ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΜΑΣ
(πρώην Δήμων Τροπαίων & Κοντοβαζαίνης)
Ο ΣΠΑΘΑΡΗΣ ή ΤΟ ΣΠΑΘΑΡΙ
O Σπάθαρης είναι ένα Γορτυνιακό χωριό 7 χιλ. δυτικά των Τροπαίων. Έχει δύο οικισμούς, το Σπάθαρι και κάτω Σπάθαρι. Ο δεύτερος οικισμός είναι χαμηλότερα, δίπλα στον Λάδωνα. Πρόσβαση στο χωριό υπάρχει από τα Τρόπαια, όπως και από τον δρόμο Τρίπολης - Πύργου, στρίβοντας δεξιά στο ύψος του χωριού Τουμπίτσι.
H θέση του χωριού ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της τη Βάνενας όπου βρισκόταν η αρχαία ελληνική πόλη Θέλπουσα Πάνω σε απότομο βράχο κοντά στο χωριό υπάρχουν ίχνη αρχαίας πόλης και μεσαιωνικού οικισμού που δεν έχουν ακόμα ανασκαφεί. Στην περιοχή υπάρχει η ωραία πηγή Κάλλουνα.
Το χωριό υπολογίζεται ότι δημιουργήθηκε περί τα μέσα του 17ου αιώνα, γύρω στο 1650. Είναι, λοιπόν, δημιούργημα της εποχής της πρώτης Τουρκοκρατίας. Οι κάτοικοι των πεδινών περιοχών, εγκαταλείπουν, πλέον τα μέρη τους και αναζητούν καταφύγιο και προστασία σε ορεινούς, απρόσιτους και δύσβατους τόπους μακριά από την αφόρητη παρουσία του δυνάστη και τον ζυγό της δουλείας. Κατ' αυτόν τον τρόπο, δε γεννά καμία απορία ότι οι πρώτες οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στο χώρο του Σπάθαρι προέρχονται από περιοχές της δυτικής Στερεάς Ελλάδας, την Ήπειρο, την Κυπαρισσία.
Το όνομα Σπάθαρι ή Σπάθαρης έλκει την καταγωγή του από το Βυζαντινό σπαθάριος που ήταν τίτλος σωματοφυλάκων του Βυζαντίου με επικεφαλής τον πρωτοσπαθάριο. Με την πάροδο του χρόνου οι τίτλοι αυτοί έγιναν τιμητικοί και απονέμονταν σε αυλικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς ή ακόμα και σε ιδιώτες μεγάλων οικογενειών. Όπως διαφαίνεται, παραμένοντας στα βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια, από τον τίτλο αυτό, προέκυψε το επώνυμο Σπαθάρης και με τη σειρά του ο δημοτικός τύπος Σπάθαρης. Σε ένα τέτοιο πρόσωπο με αυτό το όνομα, θα ανατρέξουμε προκειμένου να βρούμε την αρχή της ιστορίας του Σπάθαρι. Σύμφωνα με την παράδοση, κάποιος με το όνομα Σπαθάρης ή Σπάθαρης ήταν ο πρώτος που εγκαταστάθηκε στο μέρος, όπου σήμερα βρίσκεται το χωριό και έδωσε το όνομα του σε αυτό. Η μεταβολή της τοπωνυμίας Σπάθαρης στο αντίστοιχο ουδέτερο του, Σπάθαρι, είναι σύνηθες φαινόμενο στα μέρη της Πελοποννήσου. Συνεπώς και οι δύο ονομασίες είναι έγκυρες.
Ιδιαίτερη σημασία στην ιστορική αξία του τόπου έπαιξαν οι σπηλιές που βρίσκονται Β.Δ, πάνω σε δυσπρόσιτους βράχους και στην αριστερή όχθη του ποταμού Λάδωνα. Κατά την εποχή της πρώτης Τουρκοκρατίας, οι σπηλιές αυτές αποτελούσαν ένα ασφαλές καταφύγιο για Έλληνες καταδιωκόμενους από τη μανία των Τούρκων. Οι Σπαθαραίοι τις ονομάζουν "μαγαζιά", καθώς ήταν μέρος ανεφοδιασμού και σε αυτές αποθήκευαν τρόφιμα για τις ανάγκες του αγώνα. Μάλιστα, μία από αυτές χρησιμοποιείτο σαν εκκλησία, ενώ η λεγόμενη σπηλιά του "Πατραλιά" ήταν καταφύγιο σε περιόδους διωγμών για τους οπλαρχηγούς και τις οικογένειες τους, όπως και οι Κολοκοτρωναίοι και οι Δεληγιάννηδες.
.JPG)
Φαράγγι Λάδωνα
.JPG)
Σπαθαραίικες σπηλιές ή μαγαζιά επί Τουρκοκρατίας
Ρωμαϊκό Λουτρό στην Αρχαία Θέλπουσα (σήμερα Βάνενα)
Δημοτικό σχολείο (1905)
Παναγία Βάνενας
Λίμνη Λάδωνα
ποταμός Λάδωνα
.jpg)
Λαογραφικό μουσείο Σπάθαρι
Υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Δ.Ε.Η. Λάδωνα
Φούρνος στις Σπαθαραίικες σπηλιές από το 1700
.JPG)
Φαράγγι Λάδωνα
.jpg)
Αναμνήσεις από τη Διάνοιξη δρόμου Τρόπαια - Σπάθαρι το 1950
ΒΥΖΙΚΙ
Το Βυζίκι είναι ένα όμορφο χωριό της Γορτυνίας, και απέχει 1 χιλ. από τα Τρόπαια και 4 χιλ. από το Σταυροδρόμι. Είναι παραδοσιακός οικισμός και έχει 400 κατοίκους. Το χωριό είναι χτισμένο σε πλαγιά λόφου σε καταπράσινο περιβάλλον.
Κοντά του βρίσκονται τα ερείπια του φράγκικου κάστρου της Άκοβας (13ος αιώνας) και το μοναστήρι του Ευαγγελισμού.
Τον Αύγουστο διοργανώνεται από το σύλλογο των απανταχού Βυζικιωτών "ο Άγιος Νικόλαος" πολυήμερο φεστιβάλ, το φεστιβάλ της Άκοβας, με πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις και χορούς που κορυφώνεται το Δεκαπενταύγουστο.
.JPG)
ΑΕΤΟΡΆΧΗ
Μικρό χωριό του Δήμου Τροπαίων κοντά στο Καλλιάνι. Είναι κτισμένο στις παρυφές του Λαγγαδινού ρέματος (φαραγγιού Τουθόα). Στα νότια του χωριού είναι ο χείμαρος Γκούρα και το φαράγγι του. Κοντά στο χωριό και σε ωραία τοποθεσία βρίσκεται πηγή. Από εκεί καταγόταν ο αγωνιστής του 1821 Παπαγιώργης. Στο φαράγγι της Γκούρας, ανάμεσα στα χωριά Λυσσαρέα, Κοκκινοράχη και Αετοράχη Γορτυνίας, στην περιοχή "Φούσια" ή "Τα βράχια της Παναγίας" που ανήκει στη Λυσσαρέα, βρίσκεται η σπηλιά "του Γιαννακούλη" ή "Ο Πύργος με τα 7 πατώματα".
Πρόκειται για ένα πυργόμορφο κτίσμα που κτίστηκε, σε κατακόρυφο βράχο του φαραγγιού (κατα πάσα πιθανότητα τον 18ο αιώνα) και χρησιμοποιήθηκε ως ύστατο καταφύγιο για τη σωτηρία των Ηραιατών κατά τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
ΦΩΤΟ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΙΝΤΗΣ
ΒΑΧΛΙΑ
Ορεινό τυπικό γορτυνιακό χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά σε καταπράσινη πλαγιά, πάνω από μια όμορφη ρεματιά. Εχει 100 μονίμους κατοίκους περίπου (242 κατά την απογραφή του 1991). Απέναντι από το χωριό και σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο οικισμός πέρα Βάχλια, χτισμένος στην αντικρινή πλαγιά. Το χωριό απέχει 6 χιλ. από τη Κοντοβάζαινα και 5 χιλ. από το Φράγμα του Λάδωνα.
Στο δρόμο από Πέρα Βάχλια προς Βάχλια υπάρχει λιθόκτιστο γεφύρι με μεγάλη καμάρα και δεξιά του εγκαταλειμμένος νερόμυλος, σε καλή κατάσταση όμως, με βαγένι εντυπωσιακού μήκους. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου δυτικά της Βάχλιας, στη θέση ’ρτη, δίπλα στο δρόμο για την Κοντοβάζαινα, υπάρχει μικρό ύψωμα όπου σώζονται λείψανα Αρχαίας κώμης. Από τη θέση αυτή έχει κανείς ωραία θέα προς τη ρεματιά και τους δύο οικισμούς.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
ΒΕΛΗΜΑΧΙ
Το Βελημάχι είναι μικρό ορεινό χωριό χτισμένο στις πλαγιές του όρους Αφροδίσιο κοντά στην Κοντοβάζαινα. Το χωριό είναι χτισμένο σε καταπράσινο περιβάλλον με πολλά νερά και πηγές. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται η όμορφη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μια πετρόκτιστη τρίκλιτη Βασιλική με τρούλο, που φέρει σκάλισμα με το σήμα της Φιλικής Εταιρείας και την χρονολογική ένδειξη 1823. ύρω από το χωριό υπάρχουν αρκετά εξωκλήσια, σημαντικότερα των οποίων είναι η Αγία Παρασκευή, η Αγία Ανάληψη και ο Αγ. Ανδρέας. Σε μικρή απόσταση από το κυρίως χωριό, στο δρόμο για την Κοντοβάζαινα, βρίσκονται οι συνοικισμοί Απόσκια και Σούδελη. Κάτω από το ύψωμα της Ανάληψης πηγάζει μικρό ποτάμι που χύνεται στον ποταμό Ερύμανθο και που σχηματίζει μια ειδυλλιακή και κατάφυτη λαγκαδιά. Ανάμεσα από την πλούσια βλάστησή της, οι κάτοικοι καλλιεργούν μικρά περιβόλια.
ΒΙΔΙΑΚΙ
Μικρός ορεινός οικισμός σε μαγευτικη τοποθεσία στις όχθες του ποταμού Ερύμανθου κοντά στην Κοντοβάζαινα και στο Καρδαρίτσι. Από εδώ επίσης μπορεί να κατεβεί κανείς για να διανύσει το φαράγγι της Κλειβωκάς που περνά κοντά από τη Κοντοβάζαινα. Οι λάτρεις της φύσης μπορούν επίσης από εδώ να εξορμήσουν για κωπηλασία, γουιντσέρφινγκ και καγιάκ. Ο επαρχιακός δρόμος συνδέει το χωριό με το Βούτσι μέσω Μοναστηρακίου και το Καρδαρίτσι.
ΒΟΥΤΣΗΣ ή ΒΟΥΤΣΙ
Μικρό ορεινό χωριό 4 χιλ. νοτιοδυτικά της Κοντοβάζαινας. Είναι χτισμένο σε καταπράσινη τοποθεσία, πάνω από την κοιλάδα του Λάδωνα. Έχει λίγους μονίμους κατοίκους που ασχολούνται με τη γεωργία και κτηνοτροφία. Σε μικρή απόσταση από το χωριό και αριστερά μας βρίσκονται ερείπια από το κάστρο της Μονοβύζας.
ΔΗΜΗΤΡΑ
Η Δήμητρα (πρώην Διβρίτσα), είναι ένα μικρό χωριό της Γορτυνίας και βρίσκεται σε όμορφη τοποθεσία κοντά στην κοιλάδα όπου περνάει ο ποταμός Λάδωνας. Είναι κτισμένη κάτω ακριβώς από το δρόμο που συνδέει την Κοντοβάζαινα με το Φράγμα του Λάδωνα. Απέχει 5 χιλ. από την Κοντοβάζαινα και έχει 100 κατοίκους. Η θέα από το δρόμο προς το χωριό και την γύρω περιοχή είναι εξαιρετική. Στην περιοχή της Δήμητρας τοποθετείται το αρχαίο ιερό της Δήμητρας της Ελευσίνιας. Στην εποχή του Παυσανία βρισκόταν σε καλή κατάσταση, αλλά ακόμη και σήμερα σώζονται κάποια μέρη από το ιερό. Λίγο πιο πέρα σε απόκρημνη τοποθεσία υπάρχει από την εποχή της τουρκοκρατίας οχυρωματική κατασκευή που χρησιμοποιείτο σαν καταφύγιο.
ΔΟΞΑ
Μικρό χωριό κοντά στο Σταυροδρόμι. Πήρε το όνομά του από ομώνυμο βουνό στο οποίο είναι κτισμένο. Το παλιό όνομά του ήταν Βρετεμπούγα. Το χωριό καταστράφηκε από τους Τουρκαλβανούς το 1779. Το 1943 πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς. Οι οικογένειες που απέμειναν ξανάχτισαν τα σπίτια και το χωριό ξαναβρήκε τις παλιές του δόξες. Πρόκειται για ένα χωριό με λίγα παλιά πέτρινα σπίτια, με μια πλατεία στο κέντρο του χωριού που λέγεται αγορά και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
ΦΩΤΟ ΚΙΝΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΚΑΛΛΙΑΝΙ
Το Καλλιάνι είναι ένα ημιορεινό χωριό χτισμένο πάνω στον οδικό άξονα Πύργου - Τρίπολης και κοντά στα Τρόπαια. Εχει 300 περίπου μονίμους κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Κάτω από το χωριό περνάει το Λαγκαδινό ρέμα με το ιδιαιτέρου κάλλους φαράγγι του ποταμού Τουθόα, παραποτάμου του Λάδωνα. Το ποτάμι πηγάζει κάτω από τα Λαγκάδια και καταλήγει στον Λάδωνα στον κόμβο Ηραίας, στη θέση Τσούκα. Η βατότητα του φαραγγιού σε αρκετά σημεία είναι καλή και προσφέρεται για περιπατητικό τουρισμό.
Ξεχωρίζει η εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Γεώργιος. Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλές πηγές με σημαντικότερη το Κεφαλόβρυσο.
ΚΑΡΔΑΡΙΤΣΙ
Μικρό ορεινό χωριό κοντά στην Κοντοβάζαινα και στο Βελημάχι. Στό χωριό μπορεί κανείς να φτάσει είτε από διακλάδωση του οδικού άξονα 111 στα Τριπόταμα της Αχαϊας, μέσω Παραλογγών, είτε από τη Κοντοβάζαινα μετά από μια υπέροχη διαδρομή. Έχει 50 περίπου μονίμους κατοίκους που ασχολούνται με τη γεωργία και κτηνοτροφία.
Το Καρδαρίτσι είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις νοτιοδυτικές πλαγιές τού Αφροδισίου όρους σε καταπράσινο περιβάλλον και με πανοραμική θέα στη γύρω περιοχή. Περιτριγυρίζεται από τις κορυφές του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Παρασκευής και του Aγίου Κωνσταντίνου. Στο χωριό υπάρχει ξενώνας και αίθουσα αναψυχής, δωρεά του ευεργέτη Γ. Αγγελόπουλου (εκπαιδευτικού). Δίπλα στο κοινοτικό κατάστημα βρίσκεται ένας όμορφος ανδριάντας του Κολοκοτρώνη.
ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ
Η Κοντοβάζαινα είναι ένα ορεινό γραφικό κεφαλοχώρι της Γορτυνίας. Απέχει 72 χιλ. από την Τρίπολη με το δρόμο που περνά από τα Λαγκάδια. Συνδέεται επίσης και με το δρόμο "111" στο ύψος του χωριού Νέο Πάος (12 χιλ. μέσω ορεινού δρόμου).
Η Κοντοβάζαινα είναι έδρα του Δήμου Κοντοβαζαίνης της Αρκαδίας και έχει 400 περίπου μονίμους κατοίκους. Ο δήμος αυτός βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του Νομού Αρκαδίας και είναι ο βορειότερος Δήμος του. Συνορεύει με τους Δήμους Κλείτορος και Τροπαίων από πλευράς Αρκαδίας και με τους Νομούς Αχαίας και Ηλείας. Ο Δήμος προήλθε από την συνένωση των πρώην Κοινοτήτων Βάχλιας, Βελημαχίου, Βούτση, Βιδακίου, Βούτση, Δήμητρας, Καρδαριτσίου, Μοναστηρακίου, Παραλλογγων, και Κοντοβάζαινας. Η περιοχή του Δήμου είναι κατά κύριο λόγο ορεινή. Ο ορεινός και ο άγονος χαρακτήρας της περιοχής, η δυσκολία των μετακινήσεων και η απομακρυσμένη θέση σε σχέση με τα αστικά κέντρα, οδήγησαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την πατρική τους γη τα τελευταία χρόνια. Πολλοί από αυτούς έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό.
Το χωριό είναι χτισμένο σε μια καταπράσινη ρεματιά στις πλαγιές του όρους Αφροδισίου και έχει θέα προς την κοιλάδα του Λάδωνα. Το τοπίο που το περιβάλλει είναι ειδυλλιακό, καταπράσινο και με πολλά νερά και πηγές. Η Κοντοβάζαινα είναι οργανωμένη σε αρκετούς ξεχωριστούς συνοικισμούς-γειτονιές και έχει χαρακτηρισθεί, όπως και το κοντινό χωριό Παραλλογγοί, σαν παραδοσιακός οικισμός. Ενδιαφέρων είναι ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για μονόκλιτη Βασιλική, κτισμένη το 1826. Στην περιοχή σώζονται επίσης κτίσματα έξι νερόμυλων. Η σειρά τους ξεκινάει από τον ’γιο Νικόλαο και φθάνει μέχρι τομοναστήρι της Κλειβωκάς. Τέλος, στην έξοδο του χωριού προς το χωριό Βούτση βρίσκεται η Χλια Βρύση, εξαιρετικής τέχνης πετρόκτιστη κρήνη με κιονίσκους, κιονόκρανα και αετωματική απόληξη. Χτίσθηκε το 1895 και ανακαινίσθηκε το 1927 και 1973.
Λιβαδάκι Αρκαδίας
Το Λιβαδάκι είναι ένα μικρό πεδινό χωριό (υψόμετρο 220 μ.) χτισμένο σε καταπράσινη τοποθεσία στην κοιλάδα του Λάδωνα, πάνω στο δρόμο Τρίπολης - Πύργου. Διοικητικά ανήκει στο δήμο Τροπαίων. Πολύ κοντά περνά ο ποταμός Λάδωνας, ενώ σε μικρή απόσταση αρχίζει ο νομός Ηλείας. Οι κάτοικοι (113 σύμφωνα με την απογραφή του 1991) ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ξεχωρίζει η εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Νικόλαος.
ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ
Μικρό ορεινό χωριό της Γορτυνίας κοντά στην Κοντοβάζαινα και στο Βούτσι, χτισμένο σε υψόμετρο 600 μ. Υπάγεται στο Δήμο Κοντοβάζαινας. Στην απογραφή του 1991 απογράφτηκαν 224 κάτοικοι. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι πάντως πολύ λιγότεροι και ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Κοντοβάζαινας. Η πρόσβαση στο χωριό γίνεται από την Κοντοβάζαινα και από το δρόμο Τρίπολης-Πύργου μέσω των χωριών Τουμπίτσι και Κάτω Σπάθαρης. Κοντά στο χωριό σώζονται τα ερείπια των τειχών από τον παλαιό πύργο του Αλή Φαρμάκη.
ΠΕΡΔΙΚΟΝΕΡΙ
Χτισμένο σε βουνοπλαγιά (υψόμετρο 840 μ.), ανάμεσα στη λίμνη του Λάδωνα και στα Τρόπαια, βρίσκεται το γορτυνιακό χωριό Περδικονέρι. Διοικητικά ανήκει σήμερα στο Δήμο Τροπαίων.Το χωριό άλλοτε πολυάνθρωπο, έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια από τη μετανάστευση και κρατά λίγους κατοίκους (581 κατά την απογραφή 1991). Κύριες τους ασχολίες είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία.
ΡΑΧΕΣ
Μικρό ορεινό χωριό της Γορτυνίας και του Δήμου Τροπαίων, κοντά στα όρια με την Ηλεία, ανατολικά του ποταμού Ερύμανθου. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 480 μ. και έχει 284 κατοίκους (απογραφή του 1991). Βρίσκεται πάνω στο δρόμο που συνδέει τα χωριά της Κοντοβάζαινας με τα χωριά της κοιλάδας του Λάδωνα και της Ηραίας, καθώς και με το δρόμο Τρίπολης-Πύργου. Οδική πρόσβαση στο χωριό υπάρχει από το Τουμπίτσι και το Λιβαδάκι.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΑΧΩΝ
ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ
Το χωριό Σταυροδρόμι βρίσκεται στο δρόμο Ολυμπίας - Λαγκαδίων και είναι χτισμένο σε καταπράσινο ύψωμα σε υψόμετρο 600 μ. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του φαραγγιού Τουθόα. Ξεχωρίζει η εκκλησία του χωριού στην πλαγιά που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Οι κάτοικοι (248 σύμφωνα με την απογραφή του 1991) ασχολούνται με τη γεωργία και κτηνοτροφία. Στην τοποθεσία Μουρνιά υπάρχει πηγή.
ΤΡΟΠΑΙΑ
Τα Τρόπαια είναι μια ορεινή γραφική κωμόπολη της Γορτυνίας χτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά υψώματος. Κεφαλοχώρι της περιοχής, είναι σήμερα έδρα του ομώνυμου Δήμου. και αποτελούν διοικητικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της εποχής. Έχουν περίπου 800 κατοίκους. Αξιόλογο είναι το πετρόκτιστο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου και όμορφη η μητρόπολη της Κοίμησης της Θεοτόκου. Αξιόλογη είναι επίσης και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (1887). Η κεντρική πλατεία είναι γραφικότατη. Βρίσκεται στις παρυφές της πλαγιάς, με πλατάνια, γραφικά πετρόχτιστα σπίτια και όμορφη θέα στην κωμόπολη και στη γύρω περιοχή.
Κοντά στα Τρόπαια, και ανάμεσα στα χωριά Γαλατάς και Βυζίκι, υπάρχουν τα ερείπια του φραγκικού κάστρου της ’κοβας (13ος αιώνας), έδρας μιας από τις βαρονίες του πριγκιπάτου της Πελοποννήσου. Η βαρονία αυτή, μία από τις ισχυρότερες της Πελοποννήσου, ιδρύθηκε μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους σταυροφόρους και κυβερνήθηκε επί σειρά ετών από γυναίκες. Σημαντικό έργο για την εποχή ήταν της “Κυράς το Γεφύρι”, κοντά στο χωριό Μουριά, που χτίστηκε τον 13ο αι. Η βαρονία καταλύθηκε το 1458 από τον Οθωμανό Μωάμεθ τον Πορθητή και κατά την τουρκοκρατία υπαγόταν στην Καρύταινα. Την εποχή της ελληνικής επανάστασης η ’κοβα αποτελούσε ιδιαίτερη στρατιωτική περιφέρεια μαζί με τη γειτονική Πέρα Μεριά.
Σύμφωνα με αρχαιολογικές έρευνες θεωρείται ότι η ευρύτερη περιοχή Τροπαίων κατοικήθηκε από Πελασγούς πριν από το 2200 π.Χ. Μετά από το 1307 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Βοιωτοί. Το όνομα Τρόπαια φαίνεται ότι προήλθε από το τρόπαιο που στήθηκε στην περιοχή από τη μάχη Θελπουσίων και Ελευσινίων και όχι από την αρχαία πόλη Τρόπαια που αναφέρει ο Παυσανίας.
Τα σύγχρονα Τρόπαια χρονολογούνται στους αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης χρόνους. Στη θέση της σημερινής κωμόπολης υπήρχε μεσαιωνική πόλη πριν από το 1300 μ.Χ. με το όνομα Βερβίτσα, όνομα που οφείλεται σε Σλάβους που είχαν εγκατασταθεί εκεί. Κατ' άλλους το όνομα προέρχεται από το όνομα Βέρβις, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για το χαρακτηρισμό μιας ομάδας Βυζαντινών νόμων απόδοσης δικαίου. Η πόλη δημιουργήθηκε μετά την καταστροφή της αρχαίας Θέλπουσας. Το 12ο και 13ο αιώνα το όνομα του χωριού Βέρβιτσα, πρέπει να ήταν σε χρήση παράλληλα με το όνομα "’κοβα". Όταν μπήκε ο 20ος αιώνας το χωριό Βέρβιτσα μετονομάστηκε σε Τρόπαια.
Στην περιοχή της Βάναινας κοντά στα Τρόπαια τοποθετείται η αρχαία πόλη Θέλπουσα. Κατά τη μυθολογία πήρε το όνομά της από τη νύμφη Θέλπουσα, κόρη του Λάδωνα. Στο χώρο της αρχαίας πόλης υπήρχαν τα ιερά της Δήμητρας, του Ασκληπιού και των δώδεκα θεών καθώς και του μυθικού Ογκίου, του άρχοντα της Θέλπουσας και γιου του Απόλλωνα. Ο ναός της Δήμητρας περιελάμβανε τα αγάλματα της Ερινύας Δήμητρας, ύψους 3μ. και της Λουσίας Δήμητρας ύψους 2μ. Κοντά στο ιερό της Ερινύας Δήμητρας βρισκόταν ο ναός του παιδιού Ασκληπιού και ο τάφος της Τριγόνας που σύμφωνα με την παράδοση ήταν τροφός του. Σώζονται μέχρι σήμερα λείψανα οχειρωματικού περιβόλου, δεξαμενής νερού, σπόνδυλοι κιόνων, κιονόκρανα, ενεπίγραφες πλάκες, όπως και λείψανα έπαυλης ρωμαϊκών χρόνων.
Κατά την επανάσταση του 21 πολλοί Τροπαιάτες ακολούθησαν τον Κολοκοτρώνη και άλλους οπλαρχηγούς και συμμετείχαν σε μάχες (πολιορκία Λάλα και Πάτρας). Μετά την επανάσταση τα Τρόπαια έγιναν έδρα Δημογεροντίας με πρώτο δημογέροντα το Δημ. Μιχαλακόπουλο ή Κοντάνη από το 1863-1912.
ΧΩΡΑ
Χωριό της Γορτυνίας και του Δήμου Τροπαίων, κοντά στον ποταμό Λάδωνα. Αποτελούσε παλιότερα πρωτεύουσα του τέως δήμου Θελπούσης. Είναι η πατρίδα του αγωνιστή του 1821 Αθ. Μπράμου.
Ξεχωρίζει η όμορφη εκκλησία του χωριού, ο ’γιος Αθανάσιος. Κοντά στο χωριό και στην τοποθεσία Κάπελη βρίσκεται το μοναστήρι της Τιμίας Ζώνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου